Μοιάζει δεδομένο ότι η συμπεριφορά μας έναντι του φαγητού επηρεάζεται από πολλούς...παράγοντες. Πέραν αυτών που αφορούν τη φυσιολογία μας (π.χ. ορμόνες, επίπεδα σακχάρου αίματος, γονίδια), εξωγενείς παράγοντες – όπως οι συνθήκες κατά τη διάρκεια του γεύματος και ο κοινωνικός μας περίγυρος – έχουν σημαντικό αντίκτυπο στο φαγητό μας. Φαίνεται πως τα περιβαλλοντικά ερεθίσματα μπορούν να ενισχύσουν το κίνητρο για κατανάλωση φαγητού. Πόσο μάλλον τώρα, που πλησιάζουν οι γιορτές και τα οικογενειακά τραπεζώματα…
Τηλεόραση
Από τους πιο εκτενώς μελετημένους εξωγενείς παράγοντες είναι η θέαση τηλεόρασης, κατά τη διάρκεια του γεύματος, που έχει συνδεθεί μάλιστα με την εμφάνιση παχυσαρκίας. Ο χρόνος θέασης έχει επίσης συνδεθεί με αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους, μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση και αυξημένη κατανάλωση φαγητού. Πρόκειται, στην ουσία, για μια δραστηριότητα που μας αποσπά την προσοχή, ώστε να αγνοήσουμε το αίσθημα κορεσμού. Παράλληλα, αποδεικνύεται πως η θέαση τηλεόρασης επιταχύνει το ρυθμό που τρώμε το φαγητό μας, με πλήθος (αρνητικών) συνεπειών.
Αλκοόλ
Η επιστημονική βιβλιογραφία υποδεικνύει πως η κατανάλωση φαγητού και ποτού επηρεάζεται από την παρουσία μουσικής στο χώρο. Ανεξάρτητα από τις συνήθειές μας όσον αφορά το ποτό, η αυξανόμενη έκθεση σε μουσική οδηγεί σε αύξηση κατανάλωση αλκοόλ. Μάλιστα, όσο πιο δυνατά ακούγεται η μουσική, τόσο περισσότερο πίνουμε! Μια έρευνα έδειξε επιπλέον ότι αυξάνεται η προδιάθεση για κατανάλωση αλκοόλ υπό συνεχόμενη έκθεση σε rock μουσική (για τους λάτρεις).
Ρυθμός
Υπάρχει άλλωστε η θεωρία ότι ο ρυθμός της μουσικής σχετίζεται με ενισχυμένη κατανάλωση φαγητού και ποτού. Μπορεί να επηρεάσει τη διαδικασία της μάσησης, έτσι ώστε να αυξάνεται ο ρυθμός κατάποσης (των μπουκιών) μαζί με την ταχύτητα της μουσικής. Αντίθετα, η πιο αργή μουσική σχετίζεται με μικρότερο ρυθμό γεύματος, αλλά και υψηλότερους λογαριασμούς στα εστιατόρια . Επίσης, το είδος της μουσικής, συγκεκριμένα η κλασσική μουσική και η jazz, φαίνεται πως ευνοούν τους μεγάλους λογαριασμούς, σε σχέση με την pop ή την απουσία μουσικής. Τέλος, η μέτριας πολυπλοκότητας μουσική φαίνεται πως ευνοεί το περιβάλλον της καφετέριας .
Η παρέα στο εστιατόριο…
Η παρουσία άλλων ανθρώπων αυξάνει το ποσό φαγητού που θα φάμε σε ένα γεύμα. Η τοποθεσία του γεύματος αποδεικνύεται ότι μπορεί να επηρεάσει και τη διάρκειά του. Οι Bell and Pliner (2003) αποκάλυψαν ότι το μεγαλύτερο σε διάρκεια γεύμα καταναλώνεται σε εστιατόρια με μέτριες οικονομικά τιμές, σε σχέση τα fast food και τα snack σε καφετέρια.
Οι Stroebele and Castro εξέτασαν την πρόσληψη τροφής 78 φοιτητών, μαζί με συναφείς περιβαλλοντικούς παράγοντες (όπως π.χ. τη διάρκεια γεύματος, την παρουσία μουσικής, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας και της έντασης αυτής, το χώρο γεύματος, τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονταν μαζί και την ώρα της ημέρας), όπως αυτή καταγράφηκε σε ένα λεπτομερές ημερολόγιο διατροφής, για 7 συνεχόμενες ημέρες.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η παρουσία της μουσικής σχετίζεται με υψηλότερη πρόσληψη τροφής. Η μελέτη έδειξε ότι παρουσία μουσικής, αυξήθηκε η κατανάλωση φαγητού και υγρών, όπως και η διάρκεια του γεύματος. Βέβαια, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές σε σχέση με την ταχύτητα ή την ένταση της μουσικής. Επιπλέον, η διάρκεια γεύματος έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με τον αριθμό των ανθρώπων που γευματίζουν μαζί. Η κοινωνική αυτή (αλληλ)επίδραση θα μπορούσε να ερμηνεύσει τη σύνδεση της μουσικής και τη διάρκεια γεύματος.
Παρουσιάστηκε μια τάση μεγαλύτερης κατανάλωσης θερμίδων, ιδίως λίπους, όταν η μουσική παιζόταν στα εστιατόρια. Αν και το δείγμα ήταν πολύ μικρό για να αποκαλύψει σημαντικές διαφορές, τα αποτελέσματα παρέχουν ενδείξεις ότι η μουσική αλλάζοντας τη διάθεση μας, επηρεάζει σημαντικά τη διάρκεια και το μέγεθος του γεύματος.
Το συναίσθημα και ευκαιρία
Καθημερινά, είμαστε περικυκλωμένοι και επηρεαζόμαστε από ποικίλα ερεθίσματα που επιδρούν στη (διατροφική) συμπεριφορά μας. Ένα ελκυστικό πιάτο σ’ ένα εστιατόριο, ένα party με φίλους, ή ίσως ακόμη και ένα ωραίο τραγούδι, μπορεί να αλλάξει τα συναισθήματα ή τα κίνητρά μας, και να μας οδηγήσει σε αύξηση ή μείωση της πρόσληψης τροφής μας.
Αυτό όμως, μπορούσε να αποτελέσει και ένα τρόπο να εκμεταλλευτούμε την επίδραση της μουσικής, προς όφελός μας. Αν οριοθετήσουμε την ποσότητα του φαγητού που πρέπει να φάμε, η παρουσία μουσικής θα λειτουργήσει θετικά, αυξάνοντας τη διάρκεια του γεύματος, που για πολύ κόσμο είναι από τα κυριότερα ζητούμενα.
Τηλεόραση
Από τους πιο εκτενώς μελετημένους εξωγενείς παράγοντες είναι η θέαση τηλεόρασης, κατά τη διάρκεια του γεύματος, που έχει συνδεθεί μάλιστα με την εμφάνιση παχυσαρκίας. Ο χρόνος θέασης έχει επίσης συνδεθεί με αυξημένο ποσοστό σωματικού λίπους, μειωμένη ενεργειακή κατανάλωση και αυξημένη κατανάλωση φαγητού. Πρόκειται, στην ουσία, για μια δραστηριότητα που μας αποσπά την προσοχή, ώστε να αγνοήσουμε το αίσθημα κορεσμού. Παράλληλα, αποδεικνύεται πως η θέαση τηλεόρασης επιταχύνει το ρυθμό που τρώμε το φαγητό μας, με πλήθος (αρνητικών) συνεπειών.
Αλκοόλ
Η επιστημονική βιβλιογραφία υποδεικνύει πως η κατανάλωση φαγητού και ποτού επηρεάζεται από την παρουσία μουσικής στο χώρο. Ανεξάρτητα από τις συνήθειές μας όσον αφορά το ποτό, η αυξανόμενη έκθεση σε μουσική οδηγεί σε αύξηση κατανάλωση αλκοόλ. Μάλιστα, όσο πιο δυνατά ακούγεται η μουσική, τόσο περισσότερο πίνουμε! Μια έρευνα έδειξε επιπλέον ότι αυξάνεται η προδιάθεση για κατανάλωση αλκοόλ υπό συνεχόμενη έκθεση σε rock μουσική (για τους λάτρεις).
Ρυθμός
Υπάρχει άλλωστε η θεωρία ότι ο ρυθμός της μουσικής σχετίζεται με ενισχυμένη κατανάλωση φαγητού και ποτού. Μπορεί να επηρεάσει τη διαδικασία της μάσησης, έτσι ώστε να αυξάνεται ο ρυθμός κατάποσης (των μπουκιών) μαζί με την ταχύτητα της μουσικής. Αντίθετα, η πιο αργή μουσική σχετίζεται με μικρότερο ρυθμό γεύματος, αλλά και υψηλότερους λογαριασμούς στα εστιατόρια . Επίσης, το είδος της μουσικής, συγκεκριμένα η κλασσική μουσική και η jazz, φαίνεται πως ευνοούν τους μεγάλους λογαριασμούς, σε σχέση με την pop ή την απουσία μουσικής. Τέλος, η μέτριας πολυπλοκότητας μουσική φαίνεται πως ευνοεί το περιβάλλον της καφετέριας .
Η παρέα στο εστιατόριο…
Η παρουσία άλλων ανθρώπων αυξάνει το ποσό φαγητού που θα φάμε σε ένα γεύμα. Η τοποθεσία του γεύματος αποδεικνύεται ότι μπορεί να επηρεάσει και τη διάρκειά του. Οι Bell and Pliner (2003) αποκάλυψαν ότι το μεγαλύτερο σε διάρκεια γεύμα καταναλώνεται σε εστιατόρια με μέτριες οικονομικά τιμές, σε σχέση τα fast food και τα snack σε καφετέρια.
Οι Stroebele and Castro εξέτασαν την πρόσληψη τροφής 78 φοιτητών, μαζί με συναφείς περιβαλλοντικούς παράγοντες (όπως π.χ. τη διάρκεια γεύματος, την παρουσία μουσικής, συμπεριλαμβανομένης της ταχύτητας και της έντασης αυτής, το χώρο γεύματος, τον αριθμό των ατόμων που βρίσκονταν μαζί και την ώρα της ημέρας), όπως αυτή καταγράφηκε σε ένα λεπτομερές ημερολόγιο διατροφής, για 7 συνεχόμενες ημέρες.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η παρουσία της μουσικής σχετίζεται με υψηλότερη πρόσληψη τροφής. Η μελέτη έδειξε ότι παρουσία μουσικής, αυξήθηκε η κατανάλωση φαγητού και υγρών, όπως και η διάρκεια του γεύματος. Βέβαια, δεν παρατηρήθηκαν σημαντικές διαφορές σε σχέση με την ταχύτητα ή την ένταση της μουσικής. Επιπλέον, η διάρκεια γεύματος έχει αποδειχθεί ότι συνδέεται με τον αριθμό των ανθρώπων που γευματίζουν μαζί. Η κοινωνική αυτή (αλληλ)επίδραση θα μπορούσε να ερμηνεύσει τη σύνδεση της μουσικής και τη διάρκεια γεύματος.
Παρουσιάστηκε μια τάση μεγαλύτερης κατανάλωσης θερμίδων, ιδίως λίπους, όταν η μουσική παιζόταν στα εστιατόρια. Αν και το δείγμα ήταν πολύ μικρό για να αποκαλύψει σημαντικές διαφορές, τα αποτελέσματα παρέχουν ενδείξεις ότι η μουσική αλλάζοντας τη διάθεση μας, επηρεάζει σημαντικά τη διάρκεια και το μέγεθος του γεύματος.
Το συναίσθημα και ευκαιρία
Καθημερινά, είμαστε περικυκλωμένοι και επηρεαζόμαστε από ποικίλα ερεθίσματα που επιδρούν στη (διατροφική) συμπεριφορά μας. Ένα ελκυστικό πιάτο σ’ ένα εστιατόριο, ένα party με φίλους, ή ίσως ακόμη και ένα ωραίο τραγούδι, μπορεί να αλλάξει τα συναισθήματα ή τα κίνητρά μας, και να μας οδηγήσει σε αύξηση ή μείωση της πρόσληψης τροφής μας.
Αυτό όμως, μπορούσε να αποτελέσει και ένα τρόπο να εκμεταλλευτούμε την επίδραση της μουσικής, προς όφελός μας. Αν οριοθετήσουμε την ποσότητα του φαγητού που πρέπει να φάμε, η παρουσία μουσικής θα λειτουργήσει θετικά, αυξάνοντας τη διάρκεια του γεύματος, που για πολύ κόσμο είναι από τα κυριότερα ζητούμενα.
0 σχόλια: